Üretim Yönetim Sistemi (MES) İle Süreç İyileştirmesi
Firmaların ana gündemini oluşturan performans, verimlilik ve maliyeti minumuma nasıl indirilir?
Üretim Yönetim Sistemi (MES) İle Süreç İyileştirmesi
Üretim sanayinde firmaların ana gündemini oluşturan performans, verimlilik ve maliyeti olumsuz etkileyen faktörleri minumuma indirmek teknoloji çağında geliştirilen yazılımlarla mümkün.
Üretim Yönetim Sistemleri (MES-Manufacturing Execution Systems) adını verdiğimiz yazılımlar, iş çözümleri (ERP) ile otomasyon katmanı arasında yer alan boşluğu doldururken aynı zamanda üretim süreçlerinin iyileştirilmesi noktasında önemli katkılar sunar.
Şekil 1.de görüldüğü üzere bir üretim tesisinde operasyona değen en uçtaki birimin, doğrudan makine verisini alan sensörler veya benzeri donanımlar bulunur. Makine ve robotlarda üretilen bu veriler, sonrasında programlanabilir lojik kontrolör(PLC)’ler yardımıyla düzenlenir ve gerektiğinde analiz edilebilir hale gelir.
Ancak henüz bu noktada üretim sahasında oluşmuş büyük veriyi (Big Data), üretim optimizasyonu ve yönetsel kararlar verme noktasında kullanamıyoruz.
İşte bunun için de MES/Üretim Yönetim Sistemi adını verdiğimiz uygulamalar devreye girerek; makine ve robotlardan – hatta manuel yürütülen işlemlerde operatör girişlerinden- elde edilen veriler bir veri tabanında düzenlenerek saklanır; anlamlandırılır ve geriye dönük olarak izlenebilir. Bu, MES sisteminin temel fonksiyonlarından 1.si ve en önemlisidir. Örneğin; Hangi üründen, hangi adetlerde, hangi tarih-saatte, hangi proses parametreleri ile kaç adet üretildiğinin ne kadar sağlam ne kadar fire/hurda olduğu gibi tüm bilgiler bu sistem aracılığıyla geriye dönük veya anlık olarak izlenebilir.
Üretimde darboğazların tespiti; bir MES sistemi ile imalat süreci dijital olarak izlendiği ve yönetildiğinde mümkün olabilmektedir.
Bu da özellikle imalat başta olmak üzere tüm iş akış süreçlerinin iyileştirilmesine doğrudan katkıda bulunarak performans ve verimliliği arttırır. Üretim sırasında meydana gelen ve sebebi bilinemeyen duruşlar, hız kayıpları ve fireler; üretim süreci, MES ile anlık olarak takip edildiği için kolaylıkla tespit edilebilmektedir. Darboğazın hangi makine-operasyondan kaynaklandığı veya arıza olmamasına rağmen meydana gelen duruşların kök sebeplerine göre ( Mola, Setup, Hazırlık, İş Yok vb ) dağılımı analiz edilebilmekte ve bakım planlamaları buna göre yapılabilmektedir.
Anlık ve kesintisiz olarak birbirleriyle haberleşen makine/robotlara entegre bir MES sistemi; üretim süreci ile ilgili belirlenen kritik eşikler geçildiğinde oluşturduğu uyarı ve hatırlatmalarla sadece izleme fonksiyonunu yerine getirmekle kalmaz; kritik durumlara anında müdahale şansı tanır. Bu da aslında istenmeyen durumlara henüz gerçekleşmeden müdahale şansı tanıdığı için üretim sürecinin kesintisiz ve istenen kalitede sürdürülmesi konusunda büyük bir rol oynar.
LNS Research ve Uluslararası MESA derneğinin yaptığı araştırma sonuçlarına göre;MES yazılımı kullanan ve uygulayan global işletmelerde, aşağıda paylaşılan oranlarda iyileşme gerçekleşmektedir.
Not:Ankete katılanların %85’I ISO 9000/9001, Yalın Üretim, Altı Sigma, Operasyonel Mükemmellik vb. iyileştirme programlarına sahiptir.