Belirsizlik Dönemlerinde Teknoloji Yatırımı Yapılır Mı?

Dijital dönüşüm pandeminin de etkisiyle; şirketlerin, danışmanların, teknoloji üreticilerinin ve istatistikçilerin gündemindeki yerini koruyor. Endüstri 4.0 yolculuğu bir şirkette; (Kaynak: Aachen-RWTH üniversitesi araştırmasından alınmıştır) bütün verilerin dijital hale getirilmesi süreci  ile başlar, bu verilerin ilişkilendirilmesi, tanımlanması, analiz edilebilir verilerin elde edilmesi, tahminleme yapılabilmesi ve son olarak, geçmişe dönük analiz ve olası senaryolardan yapılan çıkarımla göre akıllı öğrenen algoritmaların (yapay zeka) karar verme seviyesine gelmesiyle biter.

Veriye dayalı karar verme diyebileceğimiz bu noktaya erişmek için şirket içerisinde atılması gereken adımlar sadece teori içermiyor, gerekli teknoloji yatırımlarının yapılması ile birlikte çalışanlarında paydaş olarak dijital yetkinliklerinin arttırılması gerekiyor.

Şu anda globalde etkisi devam eden pandemi krizinin iş dünyasına etkilerini; üretimin ciddi oranda azalması, tedarik zincirlerinin bozulması ve  yıllık planların rafa kalkması olarak görüyoruz.

Gıda, Kimya, Sağlık gibi sektörler, pandemi sürecinde planlamadıkları talep ve yoğunluk yaşıyorlar. Talep artışı olumlu bir durum gibi görünse de firmaların bir çoğu talebe yetişmek, üretim kapasitesini arttırmak gibi düzenlemeleri yapabilecekken,  üretimi uzaktan izlemek ve yönetmek (Remote assist), çalışanların temas ve risk taşımadan üretimde bulunması, kriz anında farklı bir personelin üretime negatif etkisi olmadan aynı kalitede süreci yönetebilmesi gibi senaryolarla karşı karşıya kaldılar.

Qualist Technology’nin Linkedin platformunda gerçekleştirdiği mini ankette göreceğimiz üzere, mevcut pandemi koşulları firmaların dijital dönüşüm çalışmalarında ciddi bir tetikleyici rolü üstlenmiş durumda. Katılımcılarının büyük çoğunluğunun şirket çalışanı olduğunu gördüğümüz bu anketin bir diğer çıkarımı kısa vadede teknoloji yatırımlarının artacağıdır.

MASRAF MI YATIRIM MI?

Özellikle işler ekonomik olarak iyi gitmiyorken, başka bir deyişle piyasa olağan hızında ve hacminde işlemiyorken yatırım yapmak ilk akla gelen şeylerden biri değildir. Bu tip dönemlerde yeni ve zorunlu olmayan harcamaların hepsine lüzumsuz masraf gözüyle bakılması alışıldık bir durumdur. Ciro ve kâr yaratmakta zorluk çeken firmanın bir de üstüne zorunlu olmayan bir harcama yapması çoğu yöneticiye mantıksız görünebilir.

Oysa söz konusu olan yazılım ve teknoloji yatırımları olduğunda, doğru planlama ve seçim yapılması halinde yatırım geri dönüşü (ROI) çok hızlı ve somut olabilmektedir. Sadece söz konusu kriz döneminin içindeyken bile birçok iş kaybının, kaynak israfının veya gerçekten “gereksiz” olan harcamaların (örneğin gereksiz stok alınması, performansın ölçülememesi gibi) önüne geçilebilir. Günün sonunda, yapılan harcama daha ilk günden başlayarak firmaya para kazandırmaya başlayan bir yatırıma dönüşmüş olur.

YATIRIMA HAZIR OLMAK

Teknoloji yatırımı yapılacağı zaman dikkate alınması gereken pek çok unsur vardır. Yukarıda bahsettiğimiz şekilde, yatırımın en hızlı ve somut biçimde geri dönüşü için bu unsurların hepsine tek tek odaklanmak gerekir. Bunların içinde en temel olanı ise “yatırıma hazır olmak”tır. Firmanın gerek kültürel olarak gerekse iş modeli bakımından yeniliğe ve teknolojik dönüşüme hazır olması başarı için çok önemli bir koşuldur. Bu tip yatırımlar yapılacağı zaman ilk bakılan genellikle mali imkanlar, mevcut teknoloji ve yazılım alt yapısı gibi alanlar olsa da, hem yönetimin hem de çalışanların tek tek ve kolektif olarak sürece hazır olmaları önceliktir.

İş dünyasının ana hedefleri, öngörülemeyen belirsizlikler içinde sürdürülebilir bir yapı oluşturmak ve rekabette öne çıkmaktır.

Krize dair birçok senaryoyu masaya yatıran ve ağırlıklı olarak toparlanmanın yavaş olacağını öngören patronlar, krizin getirdiği yeni fırsatlara odaklanarak yeni dönem yatırım rotasını çizmeye çalışıyor. Patronların kriz sonrası çıkış senaryolarında, sağlık, teknoloji ve e-ticaret yatırımları ön plana çıkıyor.

Kaynak: Ekonomist Dergisi https://www.ekonomist.com.tr/kapak-konusu/patronlarin-cikis-planlari.html

Firmaların olası senaryolara karşı doğru zamanda yol haritalarını belirlemeleri, teknoloji, donanım, eğitim alanlarındaki faaliyetleri geleceğe yapılan yatırımlardır.

Şirketlerde dijitalleşme çalışmaları, firmanın kendisine özel  yol haritası belirlenerek başlandığında, mevcut yapılan işlerin dijitalleştirilmesi ile beraber yeni iş yapış şekillerinin de ortaya çıktığı görülmektedir. (Ör: DVD satış ve kiralama şirketi olarak kurulan Netflix, önce aylık sınırsız kiralama hizmeti vermeye başladı.2012 yılı itibariyle online yayına geçen Netflix, aylık üyelik prensibiyle hizmet vermeye ve içerik üretmeye başlayarak dijital dünyanın vazgeçilmez oyuncularından biri oldu.)